Dat oordeelde de Brusselse rechtbank van eerste aanleg in een kort geding. Het is de eerste uitspraak in die zin wereldwijd. Facebook mag het surfgedrag van Belgen die geen lid zijn van zijn sociaal netwerk niet langer automatisch volgen. Voortaan moeten die daar toestemming voor geven.
De Amerikaanse internetreus Facebook kan het surfgedrag van niet-leden in kaart brengen door de zogenaamde ‘sociale plug-ins’ die te vinden zijn op andere sites, onthulden onderzoekers van de KULeuven en de VUB dit voorjaar. Op nieuwssites gaat het bijvoorbeeld om de knop waarmee je een artikel ‘deelt’ op Facebook.
Maar die plug-ins hadden ook een verborgen functie, ontdekten de onderzoekers. Facebook plantte zo een ‘datr’-bestand in bij niet-gebruikers. Dat bestand gaf tot twee jaar na datum informatie over de surfer.
Het kleine bestandje werd de inzet van een juridische oorlog tussen Facebook en de Belgische privacycommissie. Facebook betoogde dat het datr-bestand nodig was om de veiligheid van zijn platform intact te houden. ‘Het speelt een fundamentele rol in onze inspanningen om Facebook veilig te houden voor de gebruikers’, argumenteerde Alex Stamos, verantwoordelijke voor de beveiliging van het sociaal netwerk, in een opmerkelijke blogpost midden oktober.
Maar de Brusselse rechter geeft Facebook ongelijk. Met het datr-bestand hengelt het bedrijf naar persoonsgegevens, klinkt het. Elke internetgebruiker moet zijn toestemming geven vooraleer die gebruikt worden. Facebook-leden doen dat automatisch door lid te zijn van het sociaal medium, redeneerde de rechter. Maar niet-gebruikers van Facebook moeten voortaan dus hun expliciete toestemming geven.
Facebook liet al weten in beroep te gaan. Dat beroep is niet-opschortend. Daardoor dreigen dwangsommen van 250.000 euro per dag als Facebook zich niet schikt wanneer het vonnis ‘in een van de komende weken’ betekend wordt.
De Belgische privacycommissie reageert opgelucht op de uitspraak. ‘Dit is het sein om ook andere problemen ter tafel te brengen’, stelt Willem Debeuckelaere, voorzitter van de privacycommissie. Voor Facebook betekent de uitspraak een nieuwe zorg. Eerder oordeelde het Europees Hof van Justitie al dat Europese data niet op Amerikaanse servers mogen worden opgeslagen.